

گفتگوی دکتر حمیدرضا جیحانی با دکتر علی علائی
1403/03/20
مجموعهای از باغهای ایرانی با ویژگیهای مختلف به خصوص مساحت در این نشست مورد بررسی قرار گرفت. دکتر حمیدرضا جیحانی و دکتر علی علائی در این گفتوگو در خصوص اندازهها و مساحت باغهای تاریخی ایران بحث کردند.
دکتر جیحانی شروع به معرفی بررسیهای صورتگرفته در باغهای ایران کرد که به گفتهی او از سالها پیش در دانشگاه شهید بهشتی و در سازمان میراث فرهنگی آغاز شده و با گذر زمان، شناسایی باغهای تاریخی به طور چشمگیری افزایش یافته است.
دکتر علی علائی به بیان دلایل علاقهمندی خود به مطالعه باغهای ایرانی پرداخت و گفت که طراحی باغ ایرانی میتواند به طراحان معماری کمک کند تا کیفیت فضاهای معماری را ارتقا دهند. او سپس درباره اهمیت اندازه و مساحت در طراحی باغها صحبت کرد و بر این باور بود که کیفیت فضاها نتیجه ترکیب عوامل مختلف کمی، از جمله اندازهها، است.
علائی همچنین توضیح داد که طی سالها از ۲۰ باغ شناخته شده، تعداد باغهای تاریخی ایران به بیش از ۶۰۰ باغ رسیده است. این باغها در نقاط مختلف کشور پراکندهاند و از نظر تعداد، بیشترین باغهای تاریخی در تهران و پس از آن در اصفهان و فارس قرار دارند.
در ادامه، دکتر علائی به اندازه باغهای ایرانی پرداخت و با استفاده از دادههای خود، اندازه متوسط باغها را حدود ۵ -6 هکتار از طرفی و 7-8 هکتار از طرف دیگر ذکر کرد. همچنین در خصوص تفاوت بین باغهای شاهی و غیرشاهی، اظهار کرد که باغهای شاهی معمولاً بزرگتر هستند. برای مثال، باغهای شاهی معمولاً بین ۶ تا ۸ هکتار و باغهای غیرشاهی در حدود ۴ تا ۵ هکتار هستند.
دکتر علائی همچنین به معرفی باغهای تاریخی بزرگ مانند باغهای هزار جریب اصفهان (۱۶۰ هکتار) و فرحآباد اصفهان (۱۵۰ هکتار) و ... پرداخت و بر این نکته تأکید کرد که باغهای بزرگ به دلیل دشواریهای نگهداری و شرایط محیطی اغلب دچار آسیب یا از بین رفتگی میشوند.
در پایان، دکتر جیحانی از دکتر علائی درخواست کرد که به پرسشهای حضار در خصوص تفاوتهای باغهای حکومتی، شاهی و اربابی و همچنین تاثیر اندازه باغها بر ویژگیهای محیطی پاسخ دهد. دکتر علائی در پاسخ به این سوالات توضیح داد که بسیاری از باغهای تاریخی ایران در دوران گذشته بیشتر توسط افراد توانمند و نه لزوماً شاهان ساخته شدهاند و برخی از آنها همچنان باقیماندهاند.